Bir önceki yazıda gömülü sistemlerin donanım ve yazılımın birleştiği ortak bir alan olduğunu ifade etmiştik. Yazılıma geçmeden önce bazı donanımları bilmemiz gerekiyor zira bunları bilmeden kod yazamayız! Başta yazılımın büyüleyici ortamındansa elektroniğin “sıkıcı” yüzünü görmek sizin için berbat gelebilir. Fakat donanım üzerine biraz felsefe yaptığınızda aslında “efsanevi” şeyler olduğunu göreceksiniz. Bu seriyi okuduktan sonra size vereceğim video serisini izlemenizi şiddetle tavsiye ederim!

Teknolojinin Bel Kemiği: Transistör

İlk başlığa tam işlemci yazıyordum ki elim hemen backspace tuşuna ardarda bastı ve hemencecik transistör yazdım. İşlemcinin yanında transistörde ne? Hah! Ne olabilir ki 3 bacaklı bir devre parçası!

Bu işe daha yeni başlayan bir ortaokul öğrencisiyken bu düşünceler dilimden dökülmüştü. Fakat sonraları fark ettim ki iş öyle değil! Gelin hadi, bakalım neymiş bu transistör.

1947 yılında ilk kez icat edilen transistör bugünkilere göre çok daha büyük ve kullanımı pratik değildi. Fakat bu icat tarihin en önemli buluşu olacaktı. Çünkü bilgisayar; transistörün icadını bekliyordu. Ki zaten o kadar önemli olacak ki bu icada 1956 yılında Nobel Ödülü verildi. Ben burada tarihçesine az yer verdim ancak siz mutlaka derinlemesine araştırın, hayran kalacağınızı temin ederim.

Transistör yarı iletkenlerden oluşan bir devre elemanıdır. Sinyalleri yükseltme ve anahtarlama özelliğine sahiptir. Elektrikle çalışan tüm cihazlar bir dalga yayarlar ve bu dalga mesafe arttıkça zayıflar. Transistör kullanarak bu dalgaları yakalayıp yükseltebilir, yükselttikten sonra bunu kullanabilirsiniz! veya devreleri açıp kapatmak için kullanılan fiziksel anahtarlar yerine kullanıp dijital bir anahtar olarak kullanabilirsiniz. Özellikle bu dijital anahtarlama kısmına ileride değineceğiz.

Transistörün Yapısı

Yukarıdaki görselin üst kısmı transistörün genel yapısını temsil ederken alt kısmı transistörlerin devre şemalarındaki sembolünü gösterir.

Emitter ve Kollektör kısımları genellikle iletkendir. Beyz kısmı ise yarı iletkendir. Transistörü transistör yapan şey Beyz’dir. Yarı iletkenler belirli koşullar altında iletken olurlar aksi durumda yalıtkandırlar. Her yarı iletkenin koşulları farklıdır. Bu da her transistöre belirli bir özellik katar! Örneğin BC547 isimli bir transistör 5V-40V arasında iletkindir. Veya LM35 isimli bir başka transistör -55 ile 150 Celcius Derece arasında değişken dirençli çalışır. Yani her sıcaklık değerinde direnci değişir. Bu da onu bir sıcaklık sensörü olarak kullanmaya olanak tanır.